Eco-Exergy voor project PathFinders - 14/01/2013

Share

Veel bedrijven begrijpen inmiddels dat ‘business as usual’ niet voldoende meer is. Onlangs verzorgde ik voor de Pathfinders een presentatie over hoe het functioneren van ecosystemen kan inspireren bij het realiseren van nieuwe en duurzame business.

Ecosystemen hebben zich de afgelopen miljoenen jaren ontwikkeld tot zeer stabiele systemen. Ze hebben zich door de tijd succesvol aan veranderende omstandigheden aangepast. Dit zorgt ervoor dat ecosystemen goede voorbeelden zijn bij het ontwikkelen van duurzame business. Maar welke principes hanteren ecosystemen hierbij? We doen er hier enkele voor je uit de doeken.

Ecosystemen groeien, of evolueren, in drie fasen:

  1. Groei van groene biomassa, die energie (zonlicht) vangt, omzet en vastlegt in bruikbare vormen van energie voor het hele systeem.
  2. Ontwikkeling van het netwerk, waarin de stromen van energie en grondstoffen ontwikkeld worden.
  3. Vergroting van de soortenrijkdom, om zo de weerstand tegen veranderende invloeden van buitenaf te vergroten. Hoe meer verschillende soorten er in een systeem aanwezig zijn, hoe groter de kans dat één van die soorten met een veranderende omstandigheid in de omgeving overweg kan zonder het systeem als geheel aan te hoeven passen.

Natuur functioneert anders dan wij als mensen en bedrijven gewend zijn. Een ecosysteem richt zich op het maximaliseren van eco-exergy, een maat voor de totale hoeveelheid moleculen, energie en informatie in een systeem. Het systeem stelt het functioneren van het gehele systeem op de eerste plaats, en nooit één soort of één individu.

Veranderingen in de omgeving (bijvoorbeeld temperatuur of beschikbaarheid van grondstoffen) worden door het systeem dusdanig opgevangen dat de afname van eco-exergy van het hele systeem zo klein mogelijk is. En het eco-systeem verandert, zonder inmenging van, of remming door, politiek of protest. Die processen van verandering of aanpassing verlopen zonder enige vorm van management, wat een typisch menselijke uitvinding is, maar worden ontwikkeld door de aanwezige netwerken van korte, snelle en efficiënte feedback-loops tussen de soorten.

Natuurlijk is ieder ecosysteem meester in het hergebruiken van grondstoffen. In de miljoenen jaren ontwikkeling hebben ecosystemen alle beschikbare stoffen weten te gebruiken. Het concept “afval” bestaat gewoonweg niet in echte natuurlijke systemen.

In de natuur is groei per definitie eindig. Iets wat de financiële sector ook duidelijk heeft bewezen de afgelopen jaren. Vergelijkbaar zijn er ook in de natuur voorbeelden genoeg van overpresterende ecosystemen variërend van bacteriën in een petrischaal tot Zweedse meren vol algen, die zichzelf kapot groeien wat uiteindelijk en altijd leidt tot ecosysteem-collapse.

Al met al voldoende stof voor inspirerende discussies met de Pathfinders. De centrale vraag hierbij was “Hoe kunnen we deze principes in bedrijfsvoering en maatschappelijke ontwikkeling gebruiken?”.

Stel jij je ook van deze vragen? Of zoek je inspiratie en nieuwe inzichten voor het realiseren van nieuwe en duurzame business? Wij kunnen helpen.

Joris Voeten